سیر مطالعات فلسفه دین

 

بسم الله الرحمن الرحیم

سیر مطالعات فلسفه دین

مؤلف: حجت الاسلام دکتر جواد گلی[1](مدرس و دبیر گروه کلام و فلسفه دین موسسه امام خمینی)

 

نکات مهم:

 

1. این سیر مطالعاتی نهایی نیست و پس از تصویب در شورای علمی گروه کلام و فلسفه دین نهایی می‌شود.
2. عمده منابع پیشنهادی در سیر مطالعات در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته دسته‌بندی شده است.

 

 

 

 

 


 

بخش مباحث عمومی فلسفه دین:

 

چاد مایستر؛

ترجمه حسین رهنمایی  

 

آشنایی با فلسفه دین(سطح مقدماتی)

 

 

تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، 1397

براین دیویس؛

 ترجمه ملیحه صابری

درآمدی به فلسفه دین(سطح مقدماتی)

تهران :سمت ، 1395

 

حسن یوسفیان

کلام جدید(سطح مقدماتی)

تهران :سمت

 

 

مایکل پترسون ... [و دیگران]؛ ترجمه احمد نراقی، ابراهیم سلطانی

عقل و اعتقاد دینی: درآمدی بر فلسفه دین(سطح متوسط)

 

تهران : طرح نو ، ۱۳۷۶

چارلز تالیافرو؛

ترجمه انشاءالله رحمتی

فلسفه‌ی دین در قرن بیستم(سطح متوسط)

 

تهران : دفتر پژوهش و نشر سهروردی ، ۱۳۸۲

مجتبی اعتمادی نيا، روح الله چاوشی؛ زیرنظر [و ویراستار علمی] محسن جوادی

فلسفه‌ی دین(سطح متوسط)

 

تهران : سمت ، 1397

 

 

چاد مایستر

مترجم: حسین رهنمایی

آشنایی با فلسفه دین(سطح پیشرفته)

 

تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، 1397

مایکل جی. ماری؛ مایکل سی ری

مترجم:  سعید عابدی

درآمدی به فلسفه دین(سطح پیشرفته)

 

تهران: نشر نی

دیوید ای. پیلین؛

مترجم: گروه مترجمان

مبانی فلسفه دین(سطح پیشرفته)

 

قم : بوستان کتاب، ۱۳۸۳

 

 

 

 

2.1. چیستی فلسفه دین و چیستی کلام جدید

به کوشش محمدصفر جبرئیلی

فلسفه دین و کلام جدید

(مباحثی دربارۀ چیستی دین و  فلسفه دین و تفاوت آن با کلام جدید را در بر دارد)

تهران : پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، ۱۳۸۷

 

 

 

 

 

 

2.2. زبان دین

امیرعباس علی زمانی

زبان دین(سطح مقدماتی)

قم : دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات ، ۱۳۷۵

ابوالفضل ساجدی

زبان دین و قرآن(سطح متوسط)

قم: مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1385

امیرعباس علی زمانی

سخن گفتن از خدا(سطح پیشرفته)

قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387

 

 

 

        2.3. علم و دین

مایکل پول؛ ترجمه سعید ناجی

درآمدی بر علم و دین(سطح مقدماتی)

 

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1386

مؤلف: الیستر مک‌گراث

مترجم: فاطمه احمدی

درآمدی بر علم و دین(سطح متوسط)

ناشر: دانشگاه لرستان، 1399

 

محمدتقی مصباح یزدی

رابطه علم و دین(سطح متوسط)

قم : موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، انتشارات ، ۱۳۹۲

ایان باربور؛ ترجمه پیروز فطورچی

دین و علم(سطح پیشرفته)

 

تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، ۱۳۹۲

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                    2.4. عقل و دین

محمد جعفری

عقل و دین از منظر روشنفکران دینی معاصر (تاملی انتقادی در مبانی نظری جریان روشنفکری معاصر)(سطح مقدماتی)

وضعیت نشر: قم : صهبای یقین ، ۱۳۸۶

هادی صادقی

عقلانیت ایمان(سطح متوسط)

قم: کتاب طه، 1386

آلوین پلانتینجا، نیکولاس ولترستورف؛ مترجم بهناز صفری

ایمان و عقلانیت: عقل و ایمان به خدا(سطح پیشرفته)

قم : دانشگاه قم، اشراق، انجمن معارف اسلامی ایران ، ۱۳۸۱

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                            2.5. براهین اثبات وجود خدا

 

عبدالرسول عبودیت و مجتبی مصباح

خداشناسی(سطح مقدماتی)

قم : موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، ۱۳98

عسکری سلیمانی امیری

نقد برهان ناپذیری وجود خدا(سطح متوسط)

قم : بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) ، ۱۳۸۰

جان هاسپرز؛ [ترجمه گروه ترجمه و ویراستاری مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]

فلسفه دین (نقدی بر براهین اثبات وجود خدا به روش تحلیل فلسفی)(سطح پیشرفته)

قم : دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی

 

حمیدرضا شاکرین

براهین اثبات وجود خدا در نقدی بر شبهات جان هاسپرز(سطح پیشرفته)

تهران : موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر ، ۱۳۸۶

 

 

6-2. ایمان

امیر خواص و دیگران

ایمان در سپر ادیان(سطح مقدماتی)

قم: صهبای یقین، 1384

ریچارد ایمزبری، جان بیشاپ؛ترجمه مریم خدادادی

دانشنامه فلسفه استنفورد(ایمان و ایمان گرایی)(سطح متوسط)

تهران، ققنوس

محسن جوادی

نظریه ایمان در عرصه کلام و قرآن(سطح پیشرفته)

قم: دفتر نشر معارف، 1395

 

 

 

 

 

 

2.7. خاستگاه دین

 

   
 

اکبر حسینی، امیر خواص

 

منشا دین: بررسی و نقد دیدگاه‌ها(سطح مقدماتی)

تهران : کانون اندیشه جوان ، ۱۳۸۸

محمد عزیز بختیاری- فاضل حسامی

درآمدی بر نظریه‌های اجتماعی دین(سطح متوسط)

قم : انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، ۱۳۸7

دانیل پالس

ترجمه و نقد: محمد عزیز بختیاری

هفت نظریه در باب دین(سطح پیشرفته)

قم : انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، ۱۳۸5

 

 

2.8. تجربه دینی

 

علیرضا قائمی نیا

تجربه دینی و گوهر دین(سطح مقدماتی)

قم : بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) ، ۱۳۸۱

مایکل پترسون و دیگران؛

ترجمۀ حسین کیانی

تجربه دینی(سطح متوسط)

تهران: آشیانه کتاب؛ 1386.  

وین پراودفوت

ترجمه عباس یزدانی

تجربه دینی(سطح پیشرفته)

قم؛ کتاب طه، 1383.

 

 

 

                                            2.9. معجزه

 

محمدحسن قدردان قراملکی

معجزه در قلمرو عقل و دین(مقدماتی)

قم : بوستان کتاب، ۱۳۸۱

محمد فتحعلی خانی

فلسفه دین دیوید هیوم(فصول 12-14)

قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390

 

محمدامین احمدی

تناقض نما یا غیب نمون: نگرشی نو به معجزه(پیشرفته)

مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، پژوهشکده فلسفه و کلام؛ وضعیت نشر: قم : دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۸

 

 

                                           

 

2.10. جاودانگی

 

                        

رضا اکبری

جاودانگی(سطح مقدماتی)

قم : بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، ۱۳۸۲

امیر دیوانی      

حيات جاودانه: پژوهشي در قلمرو معاد شناسي(سطح متوسط)

قم: دفتر نشر معارف، 1376

ترجمه‌ی محسن رضازاده؛ ویراسته‌ی مصطفی ملکیان

مرگ و جاودانگی: مقالاتی از هیوم، راسل، فلو، افلاطون، هیک و اولن (همراه با نقدی گذرا)(سطح پیشرفته)

تهران : دفتر پژوهش و نشر سهروردی ،

۱۳۸۰

 

 

 

 

                                                  2.11. معرفت‌شناسی دینی

 

مجتبی مصباح

معرفت‌شناسی(سطح مقدماتی)

قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، 1398

محمد حسین زاده

معرفت دینی؛ عقلانیت و منابع(سطح متوسط)

قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، ۱۳۸۹

 

احمد واعظی

 

تحول فهم دین: نقدی فشرده بر نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت(سطح متوسط)

تهران : موسسه فرهنگی اندیشه معاصر ، ۱۳۷۶

مجموعه نویسندگان

[ویراستاران] آر.داگلاس گایوت، برندن اسویتمن ؛ ترجمه هاشم مروارید ؛ ویراستار مونا سیف

رویکردهای معاصر در معرفت شناسی دینی (مجموعه مقالات)(سطح پیشرفته)

تهران : نشر نی ، 1396

       
 

 

                                                

 

2.12. کثرت‌گرایی دینی

علی ربانی گلپایگانی

تحلیل و نقد پلورالیسم دینی(سطح مقدماتی)

تهران : دانش و اندیشه معاصر ،  1386

 

حسن کامران

تکثر ادیان در بوته نقد (نگاهی جامع به بحث پلورالیسم دینی)(سطح متوسط)

قم : دفتر نشر معارف ، ۱۳۸۲

جان هیک؛ نقد از محمد لگنهاوزن؛ ترجمه عبدالرحیم گواهی

مباحث پلورالیسم دینی؛ و نقد پلورالیسم دینی (بررسی دیدگاه مبتکران مسلمان)(سطح پیشرفته)

تهران : تبیان ، ۱۳۷۸

 

 

 

2.13. دین و اخلاق

 

محمد تقی مصباح یزدی

تحقیق و نگارش:

احمدحسین شریفی

فلسفه اخلاق(فصل نهم کتاب)(سطح مقدماتی)

قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)، 1391

جواد دانش

 دین و اخلاق: بررسی گونه های وابستگی اخلاق به دین(سطح متوسط)

قم : پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، ۱۳۹۲

محمد عالمی

رابطه دین و اخلاق (بررسی دیدگاه ها در مناسبات دین و اخلاق)(سطح پیشرفته)

قم : بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) ، ۱۳۸۹

 

 

 

 

2.14. گوهر و صدف دین

 

محمد عرب‌صالحی

 

 

مقاله «ذاتی و عرضی در دین»(سطح مقدماتی)

معرفت کلامی، تابستان 1390، سال دوم - شماره 2- صفحه  از 27 تا 50 )

ابوالفضل ساجدی

مقاله «ذاتی و عرضی در دین»(سطح متوسط)

(قبسات- سال 1392- دوره 18- شماره 67- از صفحه 87 تا 116)

علی رضا قائمی نیا

تجربه دینی و گوهر دین(فصل دوم کتاب)(سطح پیشرفته)

قم: بوستان کتاب

 

 

 

2.15. مسأله شر

محمدصفر جبرئیلی

 

مساله شر و راز تفاوت‌ها(سطح مقدماتی)

تهران : کانون اندیشه جوان ، ۱۳۸۶

مایکل پترسون؛ ترجمه علیرضا فرجی، يداله سليماني

خدا و شر(سطح متوسط)

ایلام : ریسمان ، 1395

محمدحسن قدردان قراملکی

خدا و مسأله شر(سطح پیشرفته)

قم، بوستان کتاب، 1388

 

 

 

 

 

 

 

          16. 12. نیاز به دین(انتظار بشر از دین)(کارکردهای دین)

غلامرضا میناگر

         

نیاز بشر به دین(سطح مقدماتی)

تهران : کانون اندیشه جوان ، ۱۳۹۰

          محمد سبحانی نیا

 

         

قم : موسسه بوستان کتاب (مرکز

کارکرد دین در زندگی بشر(سطح متوسط)

چاپ و نشر دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم) ، 1389

عبدالله نصری

 

 

انتظار بشر از دین: بررسی دیده‌گاه‌ها در دین‌شناسی معاصر(سطح پیشرفته)

تهران : دانش و اندیشه معاصر ، ۱۳۷۹

 

 

 

2.17. قلمرو دین

محمدعلی داعی‌نژاد

قلمرو دین(سطح مقدماتی)

تهران : کانون اندیشه جوان ، ۱۳۸۷

عبدالحسین خسروپناه

گستره شریعت(سطح متوسط)

قم : معارف ، ۱۳۸۲

علیرضا اعرافی

قلمرو دین و گستره شریعت(سطح پیشرفته)

قم: موسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان، 1397

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                      2.18. دین و معنویت

 

محمد جعفری

 

نقد معنویت مدرن (از نگاه روشنفکران دینی)(سطح مقدماتی)

قم : موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، ۱۳۹۰

 

احمد غفاری قره باغ

معنویت و دین: بررسی استدلال های ناساز کارگرایان(سطح متوسط)

تهران : موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1397

احمد شاکرنژاد

معنویت گرایی جدید: مولفه های مفهومی، لوازم اعتقادی و نشانه های گفتمانی(سطح پیشرفته)

قم : دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، معاونت پژوهشی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، ۱۳۹۷

 

                                              

 



[1] . فارغ التحصیل دکتری فلسفه دین موسسه امام خمینی.

 

فایل ضمیمه: 
پیوستاندازه
seir-kalam.docx 71.2 کیلوبیت [207 بار دانلود]69.56 کیلوبایت